Stand van de natuur
Op een aantal punten gaat het de goede kant op met de ecologie in het Markermeer-IJmeer. Lokaal zijn positieve effecten te zien van de uitgevoerde projecten, maar er ligt nog steeds een forse opgave om aan alle doelen te voldoen en een veerkrachtig ecologisch systeem te realiseren dat effecten van toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied kan opvangen. Dit blijkt uit de nieuwste editie van de Natuurthermometer Markermeer-IJmeer waarin de stand van 2020 is weergegeven.
Natuurvriendelijke oevers, vissen en vogels
Door de aanleg van Marker Wadden en Trintelzand zijn er veel kilometers natuurvriendelijke oevers bijgekomen. Die bieden goede opgroeimogelijkheden voor onder andere vis. Betere omstandigheden voor vis zijn noodzakelijk omdat door verschillende invloeden de visstand afneemt. En dat heeft gevolgen voor visetende vogels zoals de aalscholver die verder in aantal is afgenomen. Met een aantal plantetende vogels, zoals krakeend, brandgans en grauwe gans gaat het wel goed en de pioniersoort de visdief is zelfs momenteel in grote aantallen aanwezig door de aanleg van Marker Wadden.
Verdere verbetering nodig
In het Markermeer-IJmeer is de basis van het ecologisch systeem niet op orde. Er zijn te weinig verschillende leefgebieden en het water is niet voedselrijk genoeg. Niet alle Natura 2000 doelen worden behaald. Omdat de waterkwaliteit nog onvoldoende scoort, geldt dat ook voor de KRW-doelen. De natuurthermometer laat zien dat de uitgevoerde natuurprojecten bijdragen aan betere omstandigheden voor planten, vissen en vogels. Lokaal, rondom de projecten, zijn effecten al zichtbaar, maar niet in het gehele gebied. Een verbetering van water- en natuurkwaliteit en toename in aantallen vissen en vogels hebben meerdere jaren nodig en moeten van voldoende omvang zijn. Op dit moment zijn daarom alleen ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk als die geen negatieve effecten hebben op de natuurdoelstellingen. Investeren in de natuur van het Markermeer-IJmeer blijft de komende jaren nodig.
Snel inzicht in stand van de natuur
De Natuurthermometer is ontwikkeld in opdracht van de Stuurgroep Markermeer-IJmeer en wordt iedere 3 jaar samengesteld. De eerdere versies zijn van 2014 en 2017. Met de versie van 2020 zijn er nu gegevens beschikbaar over de afgelopen 9 jaar. Het doel van de Natuurthermometer Markermeer-IJmeer is om beleidsmedewerkers, bestuurders, vergunningverleners en andere geïnteresseerden op een laagdrempelige manier te informeren over de ecologische toestand van het Markermeer-IJmeer. Hieruit kan worden afgeleid of er al dan niet een natuuropgave is of dat er ruimte is voor (economische) ontwikkelingen. De Natuurthermometer is opgebouwd uit deelthermometers die de huidige toestand weergeven van:
Trendanalyse
Komend jaar wordt een analyse gemaakt van de trends in de ontwikkeling van het ecologisch systeem en wordt bekeken welke verdere investering nodig is.